Birçok fiziksel hastalık ruh sağlığını olumsuz etkiler. Bunlar arasında kanser, diabetes mellitus (şeker hastalığı), böbrek hastalıkları, menopozal dönemler, kırıklar, kemik erimeleri (osteoporoz), romatizmal hastalıklar, nörolojik hastalıklar (epilepsi, MS, felç, migren, beyin tümörleri) ve AIDS yer alır.
Sağlıklı Bir Kişinin Fiziksel Hastalığa Yakalanması
Sağlıklı bir kişi, ani bir fiziksel hastalığa yakalandığında, baş etme mekanizmalarının bozulmasıyla ruhsal olarak kendini yetersiz ve çaresiz hisseder. Huzursuzluk, çaresizlik, endişe ve ümitsizlik duyguları içine girer. Bu durum, kişinin dış dünya ile denge ve uyumunu bozarak bir krize yol açar.
Krizle Mücadele Yöntemleri
Hasta ve doktor arasında güvene dayalı ve anlayışlı bir ilişki kurulması şarttır. Hastalık hakkında hastanın ayrıntılı bilgilendirilmesi önemlidir. Hastaya gerçeklerin söylenip söylenmemesi tartışmalı bir konudur. Bazı hastalar gerçeklerle yüzleşmek isterken, bazıları gerçekleri öğrenmenin hastalıklarını daha da kötüleştirebileceğini düşünebilir. Bu yüzden hastanın yapısını ve ailesini değerlendirip, uygun bir dille konuşmak gereklidir. Gerektiğinde aile ve sosyal destek üniteleri devreye sokulmalıdır.
Fiziksel Hastalıklarda İntihar
İntihar eden vakaların %19’u önemli bir fiziksel hastalığa sahiptir ve bu kişilerin %50’si intihardan bir hafta önce doktora başvurmuştur. İntihar eden hastalar arasında AIDS, kanser, nörolojik hastalıklar ve endokrin hastalıkları olanlar en sık görülen gruplardır.
AIDS
AIDS, bulaşıcı bir hastalık olduğu için toplum tarafından dışlanmış ve damgalanmış bir gruptur. Bu hastalarda depresyon sıklıkla görülür ve beyin tutulumu olanlarda demans ve öfke kontrol sorunları tespit edilmiştir.
Böbrek Hastalıkları
Böbrek yetmezliği, kişiyi haftada üç kez makineye bağlayan ciddi bir hastalıktır. Böbrek bekleyen hastalar, böbrek temin edebilenler ve böbrek reddi gerçekleşenler ciddi umutsuzluk ve depresyonla karşı karşıyadırlar.
Nörolojik Hastalıklar
Epilepsi, migren, multiple skleroz (MS), ALS, omurilik zedelenmelerine bağlı felçler, beyin felçleri ve hareket bozuklukları (koreler) gibi nörolojik hastalıklar ruhsal yapıyı bozabilir. Bu hastalarda kişilik değişiklikleri, öfke kontrol sorunları, depresyon ve psikozlar görülür.
Endokrin Hastalıklar
Obezite, Cushing hastalığı, tiroid ve paratiroid hastalıkları gibi endokrin hastalıklar ruhsal durumu olumsuz etkiler. Obezite hastalarına mide küçültme ameliyatları yapılmadan önce mutlaka psikiyatri konsültasyonu yapılmalıdır.
Sindirim Sistemi Hastalıkları
Kronik ishalle giden bağırsak hastalıkları, Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve alkole bağlı siroz hastalıkları ruhsal durumu olumsuz etkiler.
Kalp Hastalıkları
Hipertansiyon, kalp kapak hastalıkları, kalp yetmezlikleri ve kalp krizleri gibi kronik hastalıklar ruhsal durumda bozulmaya yol açar.
Ortopedik Hasarlar
Kırıklar, kemik erimeleri, ampütasyonlar ve uzun süre yatağa bağlı kalma gibi ortopedik hasarlar depresyon, uyku bozuklukları ve kaygı bozukluklarına neden olabilir.
Kadınların Hormonal Değişiklikleri
Adet dönemleri, gebelik, doğum ve menopoz gibi hormonal değişiklikler kadınlarda ruhsal durumu etkiler. Sık kullanılan doğum kontrol ilaçları da anksiyete ve depresyonu tetikleyebilir.
Diğer Fiziksel Hastalıklar
Kollagen sistem hastalıkları, cilt hastalıkları, engellilik durumları ve romatizmal hastalıklar da ruhsal durumu olumsuz etkileyen diğer fiziksel hastalıklardır.
Fiziksel Hastalıklarda Psikiyatrinin Devreye Girmesi
Yaşamsal fonksiyonları tehdit eden psikiyatrik bulgular ortaya çıktığında, uykusuzluk, içe kapanma, fiziksel hastalığın tedavisinin reddi ve çevreyle uyumu bozan farklı davranış kalıpları mutlaka tedavi edilmelidir.
Psikiyatrik Tedavi Yaklaşımları
Temel hastalığı anlamak ve kişinin kaygılarını paylaşmak en önemli şeydir. Ortaya çıkan psikiyatrik duruma müdahale edilerek ilaç tedavisi, tecrit ve psikoterapötik yaklaşımlar uygulanmalıdır. Uzun vadede güven duygusu oluşturmak, fiziksel hastalığın bulgularının azalmasına da katkı sağlar.
