Zeka Nedir? Zeka Katsayısı Düşük Olan Bireyler Kaygı Duymazlar mı?
Zeka, akademik makalelerde öğrenme, algılama, problem çözme, iletişim kurma, yaratıcılık ve sezgi gibi zihinsel süreçlerin gelişme düzeyleri olarak tanımlanır. Eğitimciler, zekayı öğrenmenin bir göstergesi olarak değerlendirirler çünkü zeka, öğrenmeyle ilintilidir. Ancak zeka, sadece öğrenme yeteneğini belirlemekle kalmaz; aynı zamanda çevreyle uyum sağlama ve problem çözme yeteneğinin de bir göstergesidir. Zeka, bireyin gerçekçi düşünebilme, amaçlı davranma ve sorunlarla baş edebilme yetisini belirleyen en önemli unsurdur.
Zeka Geriliğinin Belirtileri
Aileler, bebeklerinin gelişimini gözlemleyerek ilk günlerden itibaren zekadaki geriliği fark edebilirler. Motor becerilerde (başını tutma ve yürüme başlangıcının yaşıtlarının altında olması, tuvalet eğitiminde gecikme) gerilik gösteren bebekler, dil gelişimindeki gerilikle de fark edilebilir. Eğitim sürecine girildiğinde, öğrenmenin yavaşlığı, okuma yazmayı geç öğrenme, yaşıtlarıyla oynamayı istememe ve yaşına göre daha küçük yaş oyunlarına yönelme gibi belirtilerle durum daha anlaşılır hale gelir. Okul yaşına kadar tanı konmamışsa, aile öğretmenin teşvikiyle bir sağlık kurumuna yönlendirilir.
Zeka Testleri ve Değerlendirmeler
Zeka testleri, aile talebi veya herhangi bir psikolojik sorun olmaksızın yapılmamalıdır. Çocuğun etiketlenme davranışından uzak durulmalı ve test sonuçları çocuğa aksettirilmemelidir. Bu alanda kullanılan çeşitli ölçekler ve testler bulunmaktadır. En güncel ve güvenilir testlerden biri WISC-4 Zeka Testi’dir. Bu test, 6-16 yaş arasındaki çocuklara uygulanır ve sözel kavrama, algısal akıl yürütme, çalışma belleği ve işlemleme hızı düzeylerini ölçer.
Zeka Gerilikleri ve Kaygı
Zeka, kalıtımsal olarak anne babadan geçer ancak gebelikte anne karnında karşılaşılan zorluklar, doğumsal travmalar ve doğum sonrası hastalıklar zekada geriliğe yol açabilir. Çocuğun zekası düşükse, aileye zekanın derecesine göre bilgi verilir. Zeka gerilikleri temel olarak üçe ayrılır: hafif, orta ve ileri düzey. Hafif zeka geriliklerinde bireyler öğretilebilir ve eğitilebilirken, zeka katsayısı düştükçe bu durum zorlaşır. Zeka katsayısı düşük olan çocuklar, kendilerini yetersiz ve küçük görme eğilimindedirler. Bu da kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.
Zeka ve Toplum
Zeka seviyeleri ne olursa olsun, toplumdaki her birey değerli ve önemlidir. Çocuklara öz şefkatle yaklaşmak, onları etiketlemeden ve yargılamadan anlamak önemlidir. Bilim insanları, zeka konusundaki açıklamalarında dikkatli olmalı ve populist yaklaşımlardan kaçınmalıdır.
Zeka, bireyin öğrenme, çevreyle uyum sağlama ve problem çözme yeteneğini belirleyen önemli bir faktördür. Zeka gerilikleri, çeşitli belirtilerle erken yaşlarda fark edilebilir ve doğru tanı ile uygun eğitim ve destek sağlanabilir. Toplumu doğru bilgilendirmek ve çocuklara öz şefkatle yaklaşmak, onların gelişimine ve topluma uyum sağlamalarına katkıda bulunur.
